Drzewo – co to jest?

Jak zbudowane jest drzewo?

 

Drzewo, podobnie jak większość organizmów roślinnych, posiada tkanki, organy i część, które odpowiadają za rożne funkcje.  Podstawowymi elementami, z których składa się każde z nich, są koron, pień i korzenie. Te części mają wyspecjalizowane organy, które umożliwiają rozwój i prawidłowe funkcjonowanie drzewa. Wszystkie elementy rozwijają się proporcjonalnie, tak aby zapewnić sprawność układu.

Korona jest zwykle najbardziej zauważalną częścią drzewa. Zbudowana jest z konarów, gałęzi, pędów i liści. Konary i gałęzie są szkieletem zapewniającym wytrzymałość i przenoszenie obciążeń oraz transport wody i asymilatów.

Pień jest częścią drzewa odpowiedzialną za utrzymanie jego ciężaru, przenoszenie obciążeń takich jak wiatr, czy śnieg. Dodatkowo, podobnie jak konary i gałęzi, odpowiadają za transport: wody z korzeni oraz asymilatów z korony. Ma do tego wyspecjalizowane organy, których większość zlokalizowana jest tuż korowiną, dlatego tak ważne jest nieuszkadzanie jest zewnętrznych tkanek pnia. Z punktu widzenia statystyki drzewa, największe siły przenoszone są przez zewnętrzne części pnia. Wewnętrzne wypróchnienie nie musi być więc wyrokiem dla drzewa. Na pniu nie powinno być ani pędów ani liści, a jeśli się pojawiają, to najczęściej są objawem zaburzeń fizjologicznych. Często wyrastają z pąków śpiących ( na pniu) np. po nadmiernej redukcji korony albo po przysypaniu korzeni.

System korzeniowy jest zwykle niewidoczny, poza nabiegami, czy grubymi korzeniami przenoszącymi obciążenie z pnia do gruntu. Korzenie grube są odpowiedzialne za utrzymanie w nim drzewa oraz transport dwukierunkowy: wody i minerałów w jedną stronę oraz asymilatów w drugą. Drobne korzenie są miejscem, od którego wyrastają włośniki. Są odpowiedzialne za pozyskiwanie wody i składników mineralnych, a dzięki współpracy (symbiozie) z grzybami i bakteriami, robią to bardzo skutecznie. Są bardzo wrażliwe, dlatego ubijanie gruntu lub inne prace ziemne często powodują ich obumieranie.

Jak rośnie drzewo?

 

Drzewo charakteryzuje się różnymi etapami wzrostu. Począwszy od kiełkowania, kiedy to wzrasta korzeń, pęd i dwa liścienie ( charakterystyczne dla gatunku dwa pierwsze liście stąd drzewa należą do roślin, dwuliściennych w odróżnieniu od traw, które są jednoliścienne), rozpoczyna podbój przestrzeni. Przy dobrych warunkach świetlnych jest to etap kulminacji (maksymalizacji) wzrost na wysokość. Okaz musi wygrać walkę o światło z innymi sąsiednimi drzewami. po kilkunastu lub częściej kilkudziesięciu latach, wzrost na wysokość zwalnia, a zaczyna się etap dominacji przyrostu na grubość.

Słoje (przyrosty) rocznie obrazują obszernością ten wzrost. W zależności od warunków pogodowych przyrosty mogą być większe lub mniejsze. Z wiekiem drzewa są coraz grubsze, ale nie każdy gatunek ma takie samo tempo wzrostu. Szybko rosną topole i wierzby, a wolno graby czy cisy. Zwykle czym wolniejszy przyrost tym lepsze właściwości techniczne drzewa.

 

Co zmienia się z wiekiem?

Drzewo, jak każdy organizm, starzeje się. Zwykle w wieku kilkudziesięciu lat osiąga dojrzałość, a później powoli wchodzi w fazę sędziwą (senilną). Z upływem czasu coraz mniej jest nowych pędów, a przybywa suchych pędów, gałęzi, czasem konarów. Drzewa mają silne zakodowany bilans energetyczny, jeśli jakaś część (gałąź czy konar) zabiera więcej energii niż dostarcza, staje się dla organizmu pasożytem i drzewo ją odrzuca. Proces ten nazywamy kladoptozą. Specjaliści potrafią zauważyć go wcześniej i usunąć dany element.

Gatunki długowieczne, np. dęby, mogą z fazy senilnej przejść na fazę drzewa weterana. Dochodzi do sytuacji, w której korona drzewa zmniejsza się, cofa bliżej ziemi, gdyż transport wody staje się coraz większym wysiłkiem. Często w tej fazie drzewa są już wypróchniałe. Pusty pień to efekt pozbycia się zbędnej z punktu widzenia drzewa masy, która niczemu nie służ. Drzewa takie wymagają opieki i nie wolno zlecać wokół nich prac osobom bez doświadczenia.

 

[ESC] lub kliknij